Cao tốc là loại hình đường bộ cho phép lưu thông với tốc độ cao, mật độ phương tiện lớn và có các quy định nghiêm ngặt về an toàn. Do đó, khi xe gặp sự cố trên cao tốc, việc xử lý đúng cách là điều tối quan trọng nhằm đảm bảo an toàn cho chính người lái, hành khách và các phương tiện khác. Dưới đây là hướng dẫn chi tiết các bước tài xế cần thực hiện khi gặp sự cố trên cao tốc, cùng với các quy định pháp luật có liên quan.
Đảm bảo an toàn đầu tiên: Bật đèn cảnh báo, di chuyển xe vào làn khẩn cấp
Ngay khi phát hiện xe có sự cố như hỏng máy, xì lốp, hết nhiên liệu hay tai nạn nhẹ, tài xế cần bật đèn cảnh báo nguy hiểm (hazard) để cảnh báo các xe xung quanh, sau đó chủ động đánh lái, giảm tốc từ từ và đưa xe vào làn dừng khẩn cấp bên phải đường (nếu có thể). Trong mọi trường hợp, tuyệt đối không dừng xe đột ngột giữa làn đường chính, tránh gây tai nạn liên hoàn.
Căn cứ pháp lý:
Theo Điều 26 Luật Giao thông đường bộ 2008, người điều khiển phương tiện khi gặp sự cố kỹ thuật buộc phải dừng xe phải có trách nhiệm bảo đảm an toàn cho người và phương tiện khác tham gia giao thông.
Đặt biển báo nguy hiểm để cảnh báo các phương tiện phía sau
Sau khi xe đã dừng an toàn, tài xế phải nhanh chóng đặt biển cảnh báo nguy hiểm (thường là hình tam giác màu đỏ) phía sau xe, cách xe tối thiểu 100m trên đường cao tốc. Đây là yêu cầu bắt buộc để báo hiệu cho các phương tiện khác biết có sự cố phía trước và chủ động giảm tốc.
Quy định tại Điều 16 Nghị định 100/2019/NĐ-CP, nếu người điều khiển xe không đặt báo hiệu hoặc không có biện pháp cảnh báo phù hợp khi xe bị sự cố trên đường cao tốc, sẽ bị phạt từ 400.000 – 600.000 đồng.
Tuyệt đối không tự sửa xe giữa đường, đưa người ra khỏi xe an toàn
Khi xe đã dừng vào làn khẩn cấp, người trên xe nên di chuyển ra khỏi xe và đứng vào vị trí an toàn, tốt nhất là sau hộ lan mềm (dải chắn an toàn bên đường cao tốc). Tuyệt đối không đứng trước đầu xe, không tự ý sửa xe giữa làn đường, vì nguy cơ tai nạn là cực kỳ cao.
Nếu trong xe có trẻ nhỏ, người già hoặc người có sức khỏe yếu, cần đưa họ đến khu vực có thể tránh nắng/nóng và chờ cứu hộ, không nên để họ trong xe quá lâu, đặc biệt khi thời tiết nắng nóng.
Gọi cứu hộ hoặc lực lượng hỗ trợ trên cao tốc
Ngay khi đảm bảo an toàn cơ bản, tài xế nên liên hệ đơn vị quản lý đường cao tốc hoặc gọi cứu hộ giao thông. Trên mỗi tuyến cao tốc đều có biển thông tin ghi số điện thoại cứu hộ hoặc đường dây nóng. Nếu không nhớ, có thể gọi Cảnh sát giao thông (113) hoặc Cục CSGT (069.2342608) để được hỗ trợ.
Lưu ý: Không được tự ý quay đầu, đi lùi hay lùi xe trên cao tốc để tìm lối ra — hành vi này bị nghiêm cấm tuyệt đối và sẽ bị xử phạt nặng.
Theo khoản 8 Điều 5 Nghị định 100/2019/NĐ-CP, tài xế quay đầu xe, đi lùi trên đường cao tốc bị phạt tiền từ 16 – 18 triệu đồng, tước giấy phép lái xe 5 – 7 tháng.
Một số tình huống đặc biệt cần chú ý
Nếu xe xảy ra va chạm với phương tiện khác và vẫn còn khả năng di chuyển, tài xế nên di chuyển xe ra khỏi làn đường chính để tránh ùn tắc và nguy cơ tai nạn tiếp theo. Trong trường hợp tai nạn nghiêm trọng, không thể di chuyển xe, cần lập tức gọi cảnh sát giao thông, giữ nguyên hiện trường và đặt cảnh báo từ xa.
Đồng thời, tài xế cần chụp ảnh hiện trường, thu thập thông tin các bên liên quan và nhân chứng (nếu có), điều này giúp ích rất nhiều cho quá trình xử lý hậu quả hoặc làm việc với công an và công ty bảo hiểm sau này.
Trang bị cần thiết khi lái xe đường cao tốc
Để chủ động đối phó với sự cố, tài xế nên trang bị sẵn biển tam giác cảnh báo, đèn pin, bình cứu hỏa mini, bộ dụng cụ vá lốp nhanh, dây kéo xe, sạc điện thoại dự phòng và danh sách số điện thoại cứu hộ của các tuyến cao tốc. Những vật dụng này không chỉ giúp xử lý tình huống nhanh chóng mà còn bảo vệ tính mạng khi gặp rủi ro bất ngờ.
Việc xử lý đúng khi gặp sự cố trên đường cao tốc không chỉ là vấn đề kỹ năng lái xe mà còn thể hiện sự hiểu biết và chấp hành pháp luật của người điều khiển phương tiện. Luôn ưu tiên an toàn, bình tĩnh xử lý, và tuân thủ đúng quy trình sẽ giúp giảm thiểu hậu quả, bảo vệ bản thân và những người xung quanh. Với mật độ và tốc độ cao trên cao tốc, chỉ một hành động sai lầm nhỏ cũng có thể dẫn đến tai nạn nghiêm trọng, vì vậy mỗi tài xế cần trang bị kiến thức và kỹ năng xử lý sự cố từ trước khi lên đường.