Tăm bua là bộ phận quan trọng trong hệ thống phanh của xe tải, là phụ tùng trực tiếp tạo ra ma sát với má phanh để giúp xe giảm tốc và dừng lại an toàn. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ cấu tạo, nguyên lý hoạt động, dấu hiệu nhận biết tăm bua hư hỏng và cách kiểm tra đúng kỹ thuật.
Tăm bua xe tải là gì?
Tăm bua xe tải (tiếng anh tăm bua là brake drum) là một bộ phận hình trụ rỗng, được lắp cố định vào moay-ơ bánh xe, đóng vai trò là bề mặt ma sát để má phanh ép vào khi người lái đạp phanh. Trong hệ thống phanh tang trống, thay vì sử dụng đĩa phanh như phanh đĩa, lực hãm được tạo ra nhờ má phanh tì vào mặt trong của tăm bua đang quay cùng bánh xe. Sự khác biệt này giúp phanh tang trống – và cụ thể là tăm bua – có khả năng chịu tải tốt, phù hợp cho các loại xe trọng tải lớn như xe ben, xe đầu kéo, xe tải nặng.
Khi tài xế đạp phanh, má phanh sẽ ép vào mặt trong của tăm bua để tạo ra lực ma sát, từ đó làm giảm tốc độ hoặc dừng xe. Trong quá trình này, ma sát sinh ra một lượng lớn nhiệt, và tăm bua phải có khả năng tản nhiệt tốt để không bị biến dạng hay mất hiệu quả.
Với vai trò trọng yếu như vậy, tăm bua cần được chế tạo từ vật liệu bền, chịu nhiệt cao, đồng thời có thiết kế và kích thước phù hợp để phối hợp nhịp nhàng với các bộ phận khác như má phanh, moay-ơ và mâm xe. Vật liệu thường dùng để chế tạo tăm bua là gang xám hoặc hợp kim gang – giúp chịu được ma sát và nhiệt độ cao trong quá trình vận hành. Một số loại tăm bua có tích hợp cánh tản nhiệt nhằm nâng cao hiệu quả làm mát khi xe phanh liên tục.
Các loại tăm bua ô tô hiện nay
Tùy vào mục đích sử dụng và đặc điểm kỹ thuật của xe, tăm bua được chia thành các loại sau:
-
Tăm bua tiêu chuẩn: Phù hợp với xe tải nhẹ và trung bình, chạy nội thành hoặc quãng đường ngắn.
-
Tăm bua tải nặng: Dành cho xe chuyên chở hàng hóa lớn, thường xuyên di chuyển xa hoặc vận hành trong điều kiện khắc nghiệt.
-
Tăm bua có khe thoát nhiệt: Có rãnh hoặc khe giúp tăng khả năng tản nhiệt, phù hợp với xe hoạt động liên tục, hay trong môi trường nóng.
-
Tăm bua hợp kim/nhẹ: Kết hợp giữa gang và các vật liệu nhẹ để giảm trọng lượng nhưng vẫn đảm bảo độ cứng và độ bền, giúp tăng hiệu suất tổng thể của xe tải hiện đại.
Vai trò – chức năng của tăm bua trong hệ thống phanh
Tăm bua đóng vai trò là bề mặt ma sát chính của hệ thống phanh tang trống. Khi người lái đạp phanh, xi lanh phanh sẽ đẩy má phanh ép sát vào mặt trong của tăm bua. Lực ma sát giữa má phanh và tăm bua sẽ làm giảm tốc độ quay của bánh xe, từ đó giúp xe giảm tốc hoặc dừng lại. Nếu tăm bua bị mòn, biến dạng hoặc hư hỏng, khả năng phanh của xe sẽ giảm nghiêm trọng, gây nguy hiểm khi vận hành.
Khác với hệ thống phanh đĩa, phanh tang trống hoạt động bên trong một kết cấu hình trụ, giúp bảo vệ các chi tiết phanh khỏi bụi bẩn và tác động từ bên ngoài.
Nguyên lý hoạt động của tăm bua
Nguyên lý hoạt động của tăm bua dựa trên cơ chế ma sát giữa guốc phanh (má phanh) và trống phanh. Khi người điều khiển tác động lực lên tay phanh (ở xe máy) hoặc bàn đạp phanh (ở ô tô), lực này được truyền qua dây cáp hoặc hệ thống thủy lực đến cam phanh. Cam phanh là một chi tiết có hình dạng lệch tâm, khi quay sẽ đẩy hai guốc phanh tách ra theo hướng ly tâm. Hai guốc phanh được gắn với lò xo hồi và có lớp vật liệu ma sát ở mặt ngoài. Khi chúng được cam đẩy ra, chúng sẽ ép chặt vào mặt trong của trống phanh — một bộ phận hình trụ được cố định vào bánh xe và quay đồng thời với bánh. Lực ma sát giữa má phanh và trống phanh làm giảm tốc độ quay của trống, từ đó giảm tốc độ quay của bánh xe, giúp phương tiện chậm lại hoặc dừng hẳn.
Khi người điều khiển thả phanh, cam phanh ngừng tác động, và các lò xo hồi sẽ kéo guốc phanh trở về vị trí ban đầu, tách khỏi bề mặt trống phanh, ngắt lực ma sát và cho phép bánh xe tiếp tục quay tự do. Ưu điểm của hệ thống phanh tăm bua là cấu tạo đơn giản, chi phí sản xuất thấp, khả năng hoạt động ổn định trong điều kiện khô ráo và ít cần bảo dưỡng. Tuy nhiên, nhược điểm của hệ thống này là khả năng tản nhiệt kém và hiệu suất phanh giảm đáng kể khi làm việc trong môi trường ẩm ướt hoặc nhiều bùn đất, do bề mặt tiếp xúc nằm hoàn toàn bên trong trống phanh, khó làm mát nhanh như phanh đĩa.
Dấu hiệu nhận biết tăm bua xe tải bị hư hỏng
Tăm bua là bộ phận chịu ma sát trực tiếp trong hệ thống phanh, vì vậy sau một thời gian sử dụng, việc xuống cấp là không thể tránh khỏi. Tuy nhiên, việc nhận diện sớm các dấu hiệu bất thường sẽ giúp người sử dụng xe tải chủ động kiểm tra và sửa chữa kịp thời, tránh hư hỏng lan rộng hoặc mất an toàn khi vận hành. Dưới đây là các dấu hiệu cụ thể cần chú ý:
1. Hiệu suất phanh giảm rõ rệt
Một trong những dấu hiệu đầu tiên khi tăm bua bị hỏng là phanh không còn “ăn” như bình thường. Khi đạp phanh, xe cần quãng đường dài hơn mới có thể dừng lại hoàn toàn. Cảm giác chân phanh mềm hơn hoặc phải đạp sâu hơn mới có hiệu lực cũng là chỉ báo cho thấy lực ma sát giữa má phanh và tăm bua không còn hiệu quả – nguyên nhân có thể là do bề mặt tăm bua đã bị mòn, cháy hoặc biến dạng.
2. Tiếng kêu lạ khi đạp phanh
Nếu khi đạp phanh, bạn nghe thấy tiếng kêu ken két, rít rít hoặc thậm chí là tiếng “cạch cạch” kim loại va chạm, rất có thể mặt trong tăm bua đã bị xước sâu, rỗ hoặc mòn không đều. Trường hợp má phanh đã mòn sát, phần đế kim loại của má có thể cọ trực tiếp vào tăm bua và tạo ra âm thanh chói tai – đây là tình trạng nguy hiểm vì có thể gây hư hỏng nhanh chóng cho cả cụm phanh.
3. Chân phanh rung hoặc xe bị giật khi phanh
Khi tăm bua bị cong vênh, mòn lệch tâm hoặc có các điểm biến dạng cục bộ, lực phanh sẽ không còn đều. Khi đạp phanh, bạn có thể cảm nhận rõ xe bị giật nhẹ, chân phanh rung hoặc phản hồi không đều. Trong một số trường hợp nặng, hiện tượng “giật cục” có thể xảy ra liên tục khi giảm tốc.
4. Xe bị lệch về một bên khi phanh
Nếu xe tải bị lệch hẳn sang trái hoặc phải mỗi khi phanh, có khả năng tăm bua một bên đã bị mòn nhiều hơn bên còn lại. Điều này khiến lực ma sát phát sinh không cân bằng, dẫn đến xe bị kéo về phía bên ít ma sát hơn. Ngoài ra, nguyên nhân cũng có thể do một tăm bua đã bị biến dạng hoặc cháy xém bề mặt.
5. Phát hiện hư hỏng khi tháo kiểm tra trực tiếp
Trong quá trình bảo dưỡng định kỳ hoặc khi có dấu hiệu bất thường, kỹ thuật viên tháo cụm phanh và quan sát tăm bua sẽ có thể thấy: vết cháy đen, xước rãnh sâu, mòn lệch tâm, hoặc xuất hiện vết nứt, rạn. Những dấu hiệu này đều cho thấy tăm bua không còn đảm bảo khả năng làm việc ổn định và cần được xử lý kịp thời.
Nguyên nhân khiến tăm bua xuống cấp, hỏng
Tăm bua có thể bị hư hỏng do nhiều nguyên nhân: sử dụng má phanh quá mòn dẫn đến ma sát trực tiếp giữa kim loại má phanh và tăm bua; phanh xe liên tục khiến nhiệt độ tăng cao làm biến dạng bề mặt tăm bua; sử dụng tăm bua kém chất lượng hoặc không đúng chủng loại.
Dưới đây là những nguyên nhân phổ biến khiến tăm bua bị xuống cấp, biến dạng hoặc mất khả năng làm việc hiệu quả:
Ma sát quá mức do phanh liên tục
Khi tài xế sử dụng phanh liên tục, đặc biệt là khi xuống dốc dài hoặc chở nặng, má phanh và tăm bua sẽ phải ma sát ở cường độ cao trong thời gian dài. Điều này khiến nhiệt độ tăng nhanh, có thể vượt ngưỡng 300–400°C. Nếu nhiệt không được tản tốt, tăm bua sẽ bị “cháy mặt”, biến tính bề mặt hoặc thậm chí bị nứt do ứng suất nhiệt.
Sử dụng má phanh đã mòn sát hoặc không đạt tiêu chuẩn
Khi má phanh mòn tới mức chỉ còn phần đế kim loại, phần kim loại cứng này sẽ tiếp xúc trực tiếp với tăm bua, gây ra xước sâu, rỗ mặt trong hoặc làm mòn tăm bua nhanh chóng. Ngoài ra, việc dùng má phanh rẻ tiền, không đúng chủng loại hoặc không đồng bộ với hệ thống phanh cũng làm giảm hiệu quả tiếp xúc, khiến tăm bua mòn không đều.
Chất lượng tăm bua không đảm bảo
Một số tăm bua giá rẻ trên thị trường được đúc từ vật liệu kém chất lượng, không được xử lý nhiệt đúng quy trình hoặc không đạt độ cứng tiêu chuẩn. Những tăm bua này khi đưa vào sử dụng sẽ nhanh bị biến dạng, nứt rạn hoặc không chịu được nhiệt, gây mất phanh đột ngột trong điều kiện làm việc nặng.
Quá tải và vận hành sai kỹ thuật
Xe thường xuyên chở quá tải trọng thiết kế hoặc di chuyển trong điều kiện đường đồi núi, địa hình gồ ghề khiến hệ thống phanh phải hoạt động với áp lực lớn. Tăm bua trong tình huống này phải chịu lực phanh vượt quá thiết kế ban đầu, dẫn đến mài mòn nhanh, dễ bị vênh hoặc hỏng cục bộ tại một số điểm tiếp xúc.
Hệ thống phanh mất cân bằng hoặc bảo dưỡng kém
Nếu một bên phanh hoạt động mạnh hơn bên còn lại (do má phanh lắp lệch, ống dẫn dầu phanh bị tắc hoặc pit-tông phanh bị kẹt), tăm bua sẽ mòn lệch. Cũng tương tự, nếu không được vệ sinh và tra mỡ định kỳ, bụi bẩn, bùn đất và hơi ẩm có thể ăn mòn bề mặt tăm bua, tạo vết rỗ hoặc ăn mòn cục bộ.
Không kiểm tra và thay thế định kỳ
Tăm bua thường bị bỏ qua trong các lần bảo dưỡng định kỳ, trong khi đây là bộ phận cần được kiểm tra sau mỗi vài chục nghìn km. Nếu không được tiện lại bề mặt (nếu có thể) hoặc thay mới đúng thời điểm, tăm bua mòn quá giới hạn sẽ làm hỏng luôn má phanh và ảnh hưởng đến cả cụm moay ơ – má phanh – xilanh bánh xe.
Cách kiểm tra và bảo dưỡng tăm bua đúng kỹ thuật
Tăm bua là phụ tùng không dễ quan sát khi xe còn nguyên trạng, nhưng lại cần được kiểm tra định kỳ để phát hiện sớm các vấn đề tiềm ẩn trong hệ thống phanh tang trống. Nếu kiểm tra và bảo dưỡng đúng cách, tuổi thọ tăm bua có thể kéo dài hàng trăm nghìn km, đồng thời giảm rủi ro mất phanh khi xe hoạt động nặng hoặc liên tục.
Dưới đây là các bước kiểm tra và bảo dưỡng tăm bua theo đúng kỹ thuật thực tế:
Bước 1. Tháo cụm bánh xe và má phanh để lộ tăm bua
Bước đầu tiên trong quá trình kiểm tra là tháo rời bánh xe và má phanh để tiếp cận trực tiếp bề mặt bên trong của tăm bua. Cần lưu ý tháo đúng quy trình, đặc biệt với xe tải nặng có kết cấu moay ơ phức tạp. Việc tháo má phanh cũng giúp kiểm tra độ mòn đồng đều giữa má và tăm bua.
Bước 2. Quan sát bề mặt trong tăm bua
Dùng đèn pin hoặc đèn soi kỹ thuật để kiểm tra các dấu hiệu hư hỏng như:
-
Xước sâu hoặc rãnh không đều: cho thấy má phanh hoặc vật thể lạ đã tiếp xúc với tăm bua ở cường độ cao.
-
Mặt bị cháy đen, biến màu: biểu hiện của nhiệt độ cao do phanh liên tục hoặc má phanh không đạt chuẩn.
-
Vết rạn, nứt nhỏ: có thể xuất hiện do ứng suất nhiệt lặp đi lặp lại nhiều lần, cần đặc biệt lưu ý vì có nguy cơ gãy tăm bua khi đang vận hành.
-
Mòn lệch: nếu bề mặt tiếp xúc của tăm bua bị mài một bên nhiều hơn, chứng tỏ hệ thống phanh hoạt động không cân bằng.
Bước 3. Đo kích thước lòng tăm bua bằng thước chuyên dụng
Dùng thước đo đường kính trong (inside micrometer) hoặc đồng hồ đo chuyên dụng để đo đường kính làm việc của lòng tăm bua. So sánh với thông số kỹ thuật do nhà sản xuất cung cấp (thường được đúc hoặc dập chìm trên thành tăm bua). Nếu tăm bua bị mòn vượt giới hạn cho phép (thường từ 0.5–1.0 mm so với đường kính tiêu chuẩn), cần thay mới hoặc tiện lại.
Bước 4. Tiện lại mặt tăm bua nếu đủ điều kiện
Nếu bề mặt tăm bua có xước nhẹ hoặc bị gồ ghề do mòn không đều, có thể đưa tăm bua đi tiện lại trên máy tiện chuyên dụng. Tuy nhiên, chỉ nên thực hiện nếu lớp tiện không khiến đường kính vượt quá giới hạn cho phép. Sau khi tiện xong, cần kiểm tra độ đồng tâm và độ nhẵn bề mặt để đảm bảo phanh ăn đều, không rung hoặc lệch.
Bước 5. Kiểm tra các chi tiết đi kèm và bôi trơn đúng chỗ
Khi đã tháo rời tăm bua, nên đồng thời kiểm tra:
-
Má phanh: có bị mòn lệch, bong tróc hoặc bị nứt không.
-
Cụm moay ơ: có dấu hiệu khô dầu, rơ lỏng hoặc gãy bạc đạn không.
-
Cùm tăng phanh / càng phanh: có hoạt động trơn tru, có bị kẹt hoặc oxy hóa không.
Sau đó, vệ sinh sạch sẽ bụi bẩn, dầu mỡ cũ bám trong cụm phanh. Bôi mỡ chịu nhiệt (mỡ lithium hoặc mỡ đặc biệt cho phanh) vào các điểm xoay, khớp trượt của hệ thống phanh. Tránh bôi mỡ vào mặt má phanh và lòng tăm bua vì sẽ làm giảm ma sát.
Bước 6. Lắp lại và chạy thử sau bảo dưỡng
Sau khi hoàn tất kiểm tra và xử lý, tiến hành lắp lại toàn bộ cụm phanh theo đúng mô-men siết ốc bánh xe. Thử phanh vài lần ở tốc độ thấp để cảm nhận độ “ăn phanh”, độ rung hoặc lệch (nếu có). Nếu xe phanh ổn định, không phát sinh tiếng động bất thường, có thể yên tâm đưa xe vào vận hành chính thức.
Tần suất kiểm tra tăm bua: Bao lâu là hợp lý?
-
Mỗi 20.000–30.000 km: nên kiểm tra định kỳ 1 lần, hoặc sớm hơn nếu xe thường xuyên chạy đường đèo dốc, chở quá tải.
-
Sau mỗi đợt xuống dốc kéo dài hoặc phanh nhiều: kiểm tra sớm hơn để đảm bảo không có vết cháy hoặc nứt nhiệt.
-
Thay má phanh mới: nên kết hợp kiểm tra và tiện mặt tăm bua (nếu cần) để tăng độ đồng bộ tiếp xúc.
Kiểm tra và bảo dưỡng tăm bua đúng kỹ thuật không chỉ giúp kéo dài tuổi thọ của bộ phận này mà còn đảm bảo an toàn phanh tuyệt đối khi xe vận hành. Đối với các dòng xe tải trung và nặng, việc bảo trì hệ thống phanh cần được ưu tiên hàng đầu trong lịch trình bảo dưỡng định kỳ.
Hướng dẫn cách chọn tăm bua phù hợp với xe
Việc lựa chọn tăm bua phù hợp không chỉ đơn thuần là chọn một linh kiện thay thế, mà còn ảnh hưởng đến hiệu suất phanh, độ ổn định khi vận hành và độ bền của cả hệ thống. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ vai trò của tăm bua, các thông số cần lưu ý, loại phù hợp và những lưu ý quan trọng khi lựa chọn.
Các thông số kỹ thuật cần lưu ý khi mua tăm bua
Để đảm bảo hiệu quả phanh và độ bền hệ thống, khi lựa chọn tăm bua, bạn nên chú ý đến các thông số kỹ thuật sau:
-
Chiều sâu tổng thể: Ảnh hưởng đến khả năng ăn khớp với bộ má phanh và moay-ơ.
-
Đường kính mặt phanh trong: Là khu vực tiếp xúc trực tiếp với má phanh – càng chính xác càng đảm bảo lực phanh tối ưu.
-
Đường kính tâm (pilot diameter): Đảm bảo tăm bua lắp chắc chắn vào moay-ơ bánh xe, tránh hiện tượng rung lắc khi di chuyển.
-
Khoảng cách và số lượng lỗ bu lông: Cần đúng theo tiêu chuẩn để việc lắp ráp được an toàn và chính xác.
-
Chất liệu chế tạo: Gang chịu nhiệt, hợp kim hoặc vật liệu tổng hợp nhẹ nhưng bền là những lựa chọn được tin dùng trong môi trường vận hành khắc nghiệt.
-
Trọng lượng tăm bua: Ảnh hưởng đến tải trọng không tải của xe, từ đó ảnh hưởng đến độ ổn định và hiệu quả khi phanh.
Lợi ích khi chọn đúng Tăm Bua cho xe tải
Một tăm bua phù hợp không chỉ giúp xe phanh tốt hơn, mà còn mang lại nhiều lợi ích lâu dài:
-
Tăng độ an toàn: Hệ thống phanh vận hành ổn định, giảm nguy cơ mất phanh hay tai nạn.
-
Cải thiện hiệu suất phanh: Tăng khả năng ma sát và tản nhiệt, đặc biệt quan trọng khi chở nặng hoặc xuống dốc.
-
Giảm hao mòn má phanh: Tăm bua chất lượng sẽ mài mòn đều, không làm hư má phanh sớm, từ đó kéo dài tuổi thọ toàn hệ thống.
-
Chống quá nhiệt hiệu quả: Tránh hiện tượng “phai phanh” (brake fade) – tình trạng rất nguy hiểm khi má phanh mất tác dụng do nhiệt quá cao.
-
Tiết kiệm chi phí bảo dưỡng: Chọn tăm bua tốt từ đầu sẽ hạn chế thay thế thường xuyên, tiết kiệm chi phí sửa chữa và thời gian bảo dưỡng.
Những sai lầm cần tránh khi mua Tăm Bua
Để lựa chọn đúng tăm bua, hãy tránh những lỗi phổ biến sau:
-
Không tra cứu mã OE (Original Equipment): Mỗi xe đều có thông số kỹ thuật chuẩn, nếu chọn sai mã có thể dẫn đến lắp ráp khó khăn hoặc không an toàn.
-
Ưu tiên giá rẻ mà bỏ qua chất lượng: Tăm bua rẻ có thể nhanh hỏng, biến dạng khi gặp nhiệt độ cao, dẫn đến hư hỏng hệ thống phanh.
-
Không chú ý đến tải trọng thực tế của xe: Xe tải nặng cần tăm bua có kết cấu chịu lực tốt, nếu dùng loại nhẹ sẽ rất nguy hiểm.
-
Bỏ qua vật liệu chế tạo: Không phải tăm bua nào cũng giống nhau – nên chọn loại có vật liệu phù hợp với môi trường làm việc của xe.
Các bước chọn Tăm Bua phù hợp cho xe tải
-
Xác định thông số kỹ thuật xe: Tra mã xe, hãng sản xuất, hoặc sử dụng mã OE để chọn đúng linh kiện thay thế.
-
Đánh giá mục đích sử dụng: Xe tải nhẹ đi nội đô khác hoàn toàn với xe tải nặng đi đường dài hoặc leo đèo – nên chọn loại tăm bua phù hợp.
-
Cân nhắc giữa chi phí và hiệu quả lâu dài: Không nên quá tiết kiệm mà chọn loại kém chất lượng – hỏng hóc giữa đường còn tốn kém hơn nhiều.
-
Hỏi ý kiến từ thợ máy hoặc nhà cung cấp uy tín: Những người có kinh nghiệm sẽ giúp bạn chọn loại tăm bua phù hợp nhất.
-
Kiểm tra tiêu chuẩn chất lượng sản phẩm: Ưu tiên các loại tăm bua có chứng nhận sản xuất, kiểm định rõ ràng.
Cần bảo trì Tăm bua ô tô như nào?
Việc bảo trì tăm bua xe tải đúng cách giúp tăng tuổi thọ của hệ thống phanh và đảm bảo an toàn cho xe, đặc biệt là với xe tải, xe khách hoặc xe công trình. Dưới đây là hướng dẫn bảo trì tăm bua chi tiết và dễ hiểu:
Kiểm tra định kỳ (theo mỗi 5.000 – 10.000 km hoặc theo khuyến nghị nhà sản xuất)
-
Kiểm tra rơ lắc: Dùng tay lắc bánh xe theo chiều ngang – nếu có độ rơ lớn, có thể bạc đạn hoặc tăm bua đã mòn.
-
Quan sát dầu mỡ: Nếu thấy dầu hoặc mỡ chảy ra ngoài moay-ơ, cần kiểm tra phớt chắn dầu/tăm bua.
-
Kiểm tra má phanh, bố thắng: Nếu bị mòn không đều, có thể do tăm bua hoặc bạc đạn bị lệch.
Vệ sinh và bôi trơn tăm bua
-
Tháo bánh xe và cụm moay-ơ: Dùng kích nâng xe và tháo cụm bánh ra.
-
Làm sạch tăm bua và trục: Dùng giẻ sạch và dung dịch chuyên dụng để làm sạch hoàn toàn bụi bẩn, mạt kim loại.
-
Kiểm tra bạc đạn (vòng bi): Nếu bạc đạn khô dầu, mòn hoặc nứt – cần thay mới.
-
Bôi mỡ chịu nhiệt chuyên dụng: Thoa đều mỡ vào bạc đạn, lòng moay-ơ và bề mặt tiếp xúc tăm bua. Không bôi quá nhiều dễ gây tràn ra phanh.
Xiết lại đúng lực
-
Xiết tăm bua và ốc moay-ơ đúng lực: Nếu quá chặt sẽ gây nóng và hỏng bạc đạn, quá lỏng sẽ gây rơ trục bánh xe.
-
Lắp phớt chắn dầu mới nếu cần: Nếu phớt bị rách, hở – nên thay để tránh dầu bắn vào bố thắng.
Quan sát và kiểm tra khi vận hành
-
Lắng nghe tiếng kêu bất thường: Nếu nghe tiếng “lạo xạo”, “gõ gõ” từ bánh xe – nên kiểm tra ngay tăm bua.
-
Kiểm tra nhiệt độ: Sau khi chạy xe dài, sờ moay-ơ thấy quá nóng – có thể do thiếu mỡ hoặc bạc đạn hỏng.
Khi nào cần thay tăm bua?
-
Tăm bua bị mòn rãnh, xước sâu.
-
Bề mặt không còn đều, làm bố thắng ăn lệch.
-
Có dấu hiệu biến dạng do quá nhiệt hoặc va chạm mạnh.
Lưu ý thêm
-
Luôn dùng mỡ chịu nhiệt chất lượng cao (loại dành cho bánh xe tải, chịu tải nặng).
-
Không tái sử dụng bạc đạn cũ nếu đã mòn hoặc từng bó cứng.
-
Bảo trì tại gara uy tín nếu bạn không có dụng cụ chuyên dụng.
Tăm bua là thành phần không thể thiếu trong hệ thống phanh tang trống trên xe tải, đảm nhiệm vai trò chịu lực và tạo ma sát trực tiếp để dừng bánh xe. Với đặc điểm làm việc liên tục dưới tải trọng lớn và điều kiện nhiệt độ cao, tăm bua đòi hỏi được kiểm tra và chăm sóc kỹ lưỡng để đảm bảo an toàn trong vận hành. Chủ xe và tài xế nên chú ý đến các dấu hiệu cảnh báo sớm, thực hiện kiểm tra định kỳ và sử dụng phụ tùng chất lượng nhằm kéo dài tuổi thọ hệ thống phanh, đồng thời đảm bảo hành trình luôn an toàn và ổn định.