Số N trên xe tải là gì? Tác dụng và hướng dẫn cách điều khiển

Trong quá trình vận hành xe tải, tài xế chắc chắn không ít lần phải thao tác với hộp số, đặc biệt là số N. Tuy là một vị trí cơ bản trên cần số, nhưng số N lại đóng vai trò quan trọng trong nhiều tình huống thực tế. Việc hiểu rõ tác dụng của số N trên xe tảicách sử dụng đúng cách không chỉ giúp đảm bảo an toàn, mà còn góp phần bảo vệ động cơ và hộp số trong quá trình vận hành.

Số N là gì?

Số N (Neutral – hay còn gọi là “số mo”) là vị trí trung gian trên hộp số, khi cần số không kết nối động cơ với bánh xe. Khi xe đang ở số N, dù động cơ vẫn hoạt động nhưng không truyền lực tới bánh xe, nên xe sẽ không di chuyển (trừ khi đang đổ dốc hoặc bị đẩy kéo).

Tác dụng của số N trên xe tải

1. Ngắt truyền động giữa động cơ và bánh xe

Khi về số N, trục sơ cấp và thứ cấp trong hộp số được tách rời, giúp ngắt hoàn toàn lực truyền từ động cơ đến bánh xe. Điều này hữu ích trong các trường hợp cần dừng xe tạm thời mà không tắt máy, như chờ đèn đỏ hoặc kẹt xe.

2. Giảm tải cho hộp số và động cơ

Việc sử dụng số N đúng lúc giúp giảm bớt áp lực lên hệ thống truyền động, tránh mài mòn và kéo dài tuổi thọ động cơ. Đặc biệt khi dừng lâu, nếu vẫn để xe ở các số tiến hoặc lùi sẽ khiến hộp số luôn chịu lực, làm nóng dầu hộp số và giảm hiệu suất làm việc.

3. An toàn khi khởi động

Nhiều dòng xe tải hiện đại tích hợp tính năng không cho khởi động nếu cần số không nằm ở vị trí N hoặc P. Điều này nhằm đảm bảo an toàn, tránh trường hợp xe khởi động và di chuyển đột ngột.

4. Hỗ trợ thao tác kéo/đẩy xe

Khi xe bị hỏng, cần kéo về gara, việc đưa về số N giúp bánh xe tự do quay, tránh hư hỏng truyền động. Tuy nhiên, cần lưu ý không nên kéo xe tải đường dài ở số N, đặc biệt là xe số tự động, vì có thể gây hỏng hóc do không có hệ thống bơm dầu bôi trơn hoạt động.

Hướng dẫn cách sử dụng số N đúng cách

1. Khi dừng đèn đỏ hoặc kẹt xe dài

Tài xế nên trả về số N kết hợp kéo phanh tay. Việc này giúp tránh việc đạp phanh liên tục (nếu dùng số tiến), hạn chế mỏi chân và giảm hao mòn má phanh.

2. Khi khởi động xe

Trước khi đề máy, hãy đảm bảo cần số đang ở vị trí N. Một số xe tải sẽ không cho phép khởi động nếu đang ở số khác.

3. Khi cần đẩy/kéo xe bị chết máy

Đưa về số N để bánh xe quay tự do. Tuy nhiên, nên chỉ thực hiện trong quãng đường ngắn, tốc độ chậm và có người điều khiển phanh lái.

4. Không sử dụng số N khi đang xuống dốc

Nhiều tài xế có thói quen về số N để “tiết kiệm nhiên liệu” khi xuống dốc. Tuy nhiên điều này cực kỳ nguy hiểm vì xe sẽ mất phanh động cơ, chỉ phụ thuộc vào phanh cơ học, dễ gây cháy phanh, mất kiểm soát và tai nạn nghiêm trọng.

Một số lưu ý khi sử dụng số N

  • Không về số N khi xe đang chạy nhanh: Điều này có thể làm mất kiểm soát, đặc biệt khi cần phanh gấp.

  • Không kéo dài thời gian xe ở số N khi xe đang trôi tự do: Sẽ khiến động cơ không hỗ trợ phanh, gây nguy hiểm.

  • Không lạm dụng số N để “tiết kiệm nhiên liệu”: Các xe hiện đại đã tối ưu hoá mức tiêu thụ xăng dầu, việc cắt số không mang lại hiệu quả nhiều mà còn nguy hiểm.

Số N trên xe tải là một vị trí tưởng chừng đơn giản nhưng có nhiều tác dụng quan trọng trong vận hành và bảo dưỡng xe. Việc hiểu rõ và sử dụng đúng số N không chỉ giúp tăng tuổi thọ cho xe mà còn đảm bảo an toàn cho tài xế và hàng hóa. Dù bạn đang sử dụng xe mới hay xe tải cũ, đừng xem nhẹ vị trí số này trên hộp số. Và nếu đang tìm mua xe tải hoặc thay thế phụ tùng, hãy chọn những dòng sản phẩm được trang bị hộp số chất lượng, hoạt động ổn định để đảm bảo hiệu quả vận hành lâu dài.