Русский
English
中文 (中国)Trong điều kiện khí hậu mưa nhiều như ở Việt Nam, đặc biệt tại các thành phố lớn hay vùng trũng thấp, tình trạng ô tô bị ngập nước sau mưa to hoặc lũ lụt không phải là chuyện hiếm gặp. Tuy nhiên, không phải ai cũng biết cách xử lý đúng đắn sau khi xe bị ngâm nước, và quan trọng hơn là không nắm rõ cần kiểm tra những hạng mục gì để đảm bảo xe hoạt động an toàn trở lại. Trên thực tế, một chiếc ô tô bị ngập, dù chỉ trong thời gian ngắn, cũng có nguy cơ bị hư hỏng nhiều bộ phận quan trọng như động cơ, hộp số, hệ thống điện hay nội thất. Vì vậy, việc kiểm tra toàn diện và chi tiết là bước bắt buộc, không thể bỏ qua nếu muốn khôi phục lại trạng thái kỹ thuật ổn định cho xe.
Xác định mực nước ngập – bước đầu quan trọng
Trước hết, khi tiếp nhận một chiếc xe bị ngập nước, người kỹ thuật cần xác định chính xác mực nước đã dâng tới đâu trên thân xe. Điều này đóng vai trò quyết định trong việc khoanh vùng thiệt hại. Nếu nước chỉ dâng đến gầm xe, khả năng ảnh hưởng thường giới hạn ở hệ thống treo, phanh và các cảm biến gầm. Nhưng nếu nước đã tràn qua mặt sàn, lên tới ghế ngồi, nội thất hoặc cao hơn là khoang động cơ, thì nguy cơ hỏng hóc các hệ thống quan trọng như điện tử, động cơ, hộp số là rất cao và cần đặc biệt thận trọng trong quá trình kiểm tra.
Kiểm tra động cơ – tránh thủy kích và nước xâm nhập buồng đốt
Một trong những hạng mục cần kiểm tra đầu tiên là động cơ. Lượng nước lọt vào bên trong buồng đốt có thể gây ra hiện tượng thủy kích – tức là nước không nén được khiến piston bị gãy, cong tay biên, phá hỏng toàn bộ khối máy. Để nhận biết, kỹ thuật viên thường kiểm tra lọc gió động cơ. Nếu bộ lọc bị ướt, tuyệt đối không được khởi động xe trước khi tháo bugi (hoặc kim phun ở xe dầu) để kiểm tra có nước trong xy-lanh hay không. Đồng thời, dầu động cơ và dầu hộp số cũng cần được tháo ra kiểm tra. Trong nhiều trường hợp, nước sẽ trộn với dầu tạo ra hỗn hợp đục như màu cà phê sữa, dễ nhận biết bằng mắt thường. Khi phát hiện dấu hiệu này, cần tiến hành thay toàn bộ dầu, lọc dầu và thậm chí vệ sinh kỹ các-te, trục khuỷu nếu xe bị ngập sâu trong thời gian dài.
Kiểm tra hệ thống điện và điều khiển điện tử
Hệ thống điện và điện tử là phần dễ bị ảnh hưởng và hư hỏng nhất khi xe ngập nước. Các dòng xe hiện nay đều tích hợp nhiều mô-đun điều khiển điện tử (ECU, ABS, BCM…), với mạch điện dày đặc và cực kỳ nhạy cảm với độ ẩm. Nếu nước tràn vào các hộp này, nguy cơ chập mạch hoặc cháy mô-đun là rất lớn. Các giắc điện, cảm biến, hộp cầu chì, dây dẫn dưới gầm xe hay trong sàn xe đều phải được kiểm tra cẩn thận. Trong trường hợp phát hiện có hơi ẩm hoặc dấu hiệu oxy hóa, cần tháo rời, vệ sinh khô hoàn toàn, sử dụng dung dịch chống ẩm chuyên dụng hoặc sấy nhiệt. Sau đó, kỹ thuật viên cần dùng máy chẩn đoán để quét lỗi toàn bộ hệ thống nhằm xác định chính xác mô-đun nào bị ảnh hưởng, từ đó đưa ra phương án sửa chữa hoặc thay thế phù hợp.
Kiểm tra hệ thống phanh và hệ thống treo
Hệ thống phanh và treo cũng là khu vực không thể bỏ qua. Khi bị ngập, nước có thể len vào má phanh, đĩa phanh, cùm phanh làm giảm hiệu quả phanh hoặc gây rỉ sét, kẹt pít-tông. Các khớp nối trong hệ thống treo như rotuyn, càng A, thanh ổn định cũng có thể bị khô dầu hoặc rỉ nhẹ. Dù chưa gây ảnh hưởng ngay lập tức, nhưng nếu để lâu không kiểm tra sẽ làm giảm tuổi thọ và gây mất an toàn khi vận hành. Do đó, toàn bộ hệ thống gầm cần được vệ sinh sạch sẽ, tra lại mỡ bôi trơn tại các điểm xoay, và thử nghiệm lại độ ăn phanh trước khi bàn giao xe cho khách.
Kiểm tra nội thất, sàn xe và các mô-tơ điều khiển
Một điểm ít được chú ý nhưng ảnh hưởng lâu dài là khoang nội thất. Nếu nước tràn vào sàn xe, các vật liệu như nỉ, da, thảm trải sàn đều có thể bị ẩm, bốc mùi hoặc lên nấm mốc sau vài ngày. Đặc biệt nguy hiểm là hệ thống dây điện nằm bên dưới sàn, nơi dễ bị ẩm nhưng lại rất khó kiểm tra bằng mắt thường. Kỹ thuật viên cần tháo toàn bộ thảm sàn, hút ẩm, vệ sinh kỹ và sấy khô trước khi lắp lại. Đồng thời, các mô-tơ điều khiển ghế điện, nâng kính, hệ thống khóa cửa cũng nên được kiểm tra khả năng hoạt động và tiếp điểm điện. Với các xe có ghế da hoặc trần nỉ cao cấp, nên kết hợp thêm xịt khử khuẩn chuyên dụng để ngăn mùi hôi sau này.
Kiểm tra hệ thống đèn, kính, cảm biến và thiết bị phụ trợ
Hệ thống chiếu sáng, điều hòa, kính chiếu hậu, cần gạt nước, camera lùi, cảm biến áp suất lốp và nhiều chi tiết ngoại thất khác cũng có thể bị ảnh hưởng bởi nước, đặc biệt là khi nước ngập qua cụm đèn hoặc gương chiếu hậu. Các đèn pha, đèn hậu cần được tháo ra sấy khô nếu xuất hiện đọng sương bên trong. Điều hòa cần kiểm tra lại lọc gió, dàn lạnh có bị ẩm hoặc tích tụ mùi khó chịu không. Nếu phát hiện mùi nấm mốc trong cabin sau vài ngày, khả năng cao hệ thống thông gió đã bị nước xâm nhập, cần khử mùi và vệ sinh triệt để.
Kiểm tra ắc quy và hệ thống nạp
Không thể không nhắc đến hệ thống điện ắc quy. Dù bộ phận này thường đặt cao, nhưng nếu nước ngập sâu, việc chập mạch tại cực ắc quy hoặc dây nguồn chính là điều hoàn toàn có thể xảy ra. Việc kiểm tra điện áp, vệ sinh các cực và đảm bảo hệ thống sạc làm việc ổn định là rất cần thiết để đảm bảo khả năng khởi động sau khi xử lý.
Kiểm tra hệ thống truyền động: cầu, hộp số, trục láp
Cuối cùng, nếu nước đã tràn vào khu vực truyền động như trục các-đăng, vi sai, hộp số thì càng cần kiểm tra kỹ. Dầu trong hộp số, cầu sau hoặc hộp vi sai bị nhiễm nước sẽ mất khả năng bôi trơn, làm mòn nhanh các bánh răng, bạc đạn. Đây là những phần có thể không ảnh hưởng ngay, nhưng về lâu dài lại gây tổn thất lớn về chi phí sửa chữa nếu bỏ sót.
Kiểm tra ô tô sau khi bị ngập nước không đơn thuần là làm sạch hay thay dầu mà là một quy trình tổng thể, đòi hỏi kỹ thuật viên phải đánh giá đúng mức độ ngập, kiểm tra chi tiết từ khoang máy, gầm xe đến hệ thống điện và nội thất. Chỉ khi toàn bộ các hạng mục được rà soát kỹ lưỡng và xử lý triệt để thì chiếc xe mới thật sự đảm bảo an toàn khi trở lại lưu thông. Chủ xe cũng cần phối hợp với gara, không nên vội khởi động xe hoặc mang xe đi chạy ngay sau khi rút khỏi vùng ngập. Một quyết định xử lý đúng kỹ thuật không chỉ cứu được chiếc xe mà còn tránh được những tai nạn có thể xảy ra do hệ thống bị hư hỏng ngầm.
