Việc bảo dưỡng xe ô tô định kỳ là điều mà bất cứ tài xế nào cũng cần lưu tâm, từ thay nhớt, thay lọc gió cho đến kiểm tra nước làm mát. Tuy nhiên, có một thao tác nhỏ nhưng lại vô cùng quan trọng mà nhiều người vẫn thường bỏ qua, đó là súc rửa động cơ định kỳ bằng dung dịch chuyên dụng. Đây không chỉ là một bước làm sạch đơn thuần mà còn mang lại nhiều lợi ích bất ngờ cho hiệu suất và tuổi thọ của động cơ.
Dung dịch súc rửa động cơ là gì?
Dung dịch súc rửa động cơ là một loại hóa chất có khả năng làm sạch các cặn bẩn, bùn dầu, mạt kim loại và các tạp chất bám trong hệ thống động cơ sau một thời gian dài sử dụng. Những chất bẩn này hình thành từ quá trình cháy trong buồng đốt, sự phân hủy của dầu nhớt hoặc do điều kiện môi trường. Nếu không được làm sạch đúng cách, chúng sẽ tích tụ lại trong các khoang máy, làm giảm hiệu quả bôi trơn và ảnh hưởng đến hiệu suất hoạt động của động cơ.
Dung dịch này thường có thành phần là các chất tẩy rửa, phụ gia phân tán và chất chống ăn mòn, giúp làm mềm và đánh bật các mảng bám trong khoang máy. Khi được sử dụng đúng cách, dung dịch sẽ giúp “làm mới” bên trong động cơ mà không gây ảnh hưởng đến các chi tiết kim loại hay phớt cao su.
Súc rửa động cơ ô tô có tác dụng gì?
Việc súc rửa động cơ ô tô định kỳ không đơn giản là làm sạch máy móc, mà còn đóng vai trò rất quan trọng trong việc duy trì hiệu suất và kéo dài tuổi thọ cho động cơ. Dưới đây là những tác dụng cụ thể và rất thiết thực của việc sử dụng dung dịch súc rửa động cơ.
Tẩy rửa cặn bẩn các chi tiết máy động cơ ô tô
Sau một thời gian vận hành, động cơ ô tô tích tụ nhiều cặn bẩn từ quá trình đốt nhiên liệu, bụi kim loại sinh ra do ma sát, bùn dầu do phân hủy dầu nhớt, muội than, và các chất oxy hóa khác. Những tạp chất này sẽ bám vào thành xi-lanh, trục khuỷu, nắp máy, xupap hay piston, tạo thành lớp cáu bẩn dày đặc, gây cản trở khả năng bôi trơn và làm mát của dầu động cơ. Súc rửa bằng dung dịch chuyên dụng giúp hòa tan và loại bỏ các lớp cặn này, trả lại sự sạch sẽ cho hệ thống bên trong động cơ mà không cần phải tháo rời máy.
Loại bỏ sạch những gì lọc dầu bỏ sót
Lọc dầu tuy có nhiệm vụ giữ lại cặn bẩn, mạt kim loại và tạp chất trong dầu máy, nhưng hiệu quả của nó không phải tuyệt đối. Những hạt siêu nhỏ, muội than li ti, hoặc cặn bẩn bám chặt vào các thành phần máy vẫn có thể “trốn thoát” khỏi bộ lọc. Qua thời gian, chúng tích tụ và tạo nên những điểm nóng, làm tăng ma sát và gây hại cho chi tiết máy. Dung dịch súc rửa sẽ len lỏi vào từng ngóc ngách, đánh bật cả những mảng bám và cặn nhỏ nhất mà lọc dầu thông thường không xử lý được. Nhờ đó, toàn bộ hệ thống được làm sạch triệt để hơn trước khi đổ dầu mới.
Rửa sạch các chi tiết cơ khí
Không chỉ làm sạch dầu bẩn, dung dịch súc rửa còn có tác dụng như một loại “nước tẩy” cho các chi tiết cơ khí bên trong động cơ như cam, cò mổ, xích cam, bơm dầu, bạc đạn… Đây là những bộ phận làm việc với tốc độ cao và ma sát lớn, đòi hỏi phải được bôi trơn liên tục. Khi các chi tiết này bị bám bẩn hoặc dầu nhớt cũ không còn đủ sạch, khả năng bôi trơn sẽ giảm đi rõ rệt, dẫn đến tiếng kêu lạ, máy nóng nhanh và tiêu hao nhiên liệu tăng cao. Nhờ việc rửa sạch hoàn toàn, các chi tiết cơ khí sẽ hoạt động mượt mà hơn, giảm ma sát và hạn chế tình trạng mài mòn.
Giữ dầu mới được sạch
Nhiều tài xế thường chỉ thay dầu mới mà không thực hiện súc rửa, dẫn đến tình trạng dầu mới nhanh chóng bị nhiễm bẩn bởi phần cặn còn sót lại trong động cơ. Kết quả là dù vừa thay dầu, nhưng động cơ vẫn không đạt được hiệu quả bôi trơn và làm mát như mong muốn. Việc súc rửa trước khi thay dầu mới giúp loại bỏ hoàn toàn các tạp chất cũ, đảm bảo môi trường bên trong động cơ hoàn toàn sạch sẽ. Nhờ đó, dầu mới phát huy được tối đa khả năng của mình, giữ được độ sạch lâu hơn, tăng cường khả năng bảo vệ động cơ và giảm chi phí thay dầu không cần thiết trong thời gian ngắn.
Đảm bảo độ bền cho động cơ
Tổng hợp tất cả các yếu tố kể trên, ta có thể thấy việc súc rửa động cơ là một bước đi cần thiết để bảo vệ lâu dài cho “trái tim” chiếc xe. Khi động cơ sạch, hoạt động trơn tru và không có cặn bẩn gây cản trở hoặc mài mòn, tuổi thọ của các chi tiết sẽ được kéo dài. Ngoài ra, súc rửa còn giúp ngăn ngừa các sự cố nghiêm trọng như bó máy, kẹt piston, tắc đường dầu hay nóng máy đột ngột – những vấn đề có thể gây thiệt hại hàng chục triệu đồng để sửa chữa. Do đó, súc rửa động cơ không chỉ giúp xe vận hành tốt mà còn là giải pháp tiết kiệm chi phí bảo dưỡng lâu dài, đặc biệt là với các dòng xe chạy dịch vụ hoặc xe tải đường dài, thường xuyên hoạt động liên tục.
Cách sử dụng dung dịch súc rửa động cơ
Việc sử dụng dung dịch súc rửa động cơ khá đơn giản, nhưng để đạt hiệu quả tối ưu và tránh gây hại cho động cơ, người dùng cần thực hiện đúng quy trình kỹ thuật. Dưới đây là hướng dẫn từng bước chi tiết cách sử dụng dung dịch súc rửa đúng cách:
Bước 1: Chuẩn bị trước khi súc rửa
Trước tiên, hãy đảm bảo xe đang ở tình trạng hoạt động bình thường, không có lỗi động cơ hoặc rò rỉ dầu nhớt. Nên tiến hành súc rửa khi động cơ còn hơi ấm (vừa chạy xong hoặc để nguội khoảng 10–15 phút). Tránh thực hiện khi máy còn quá nóng để đảm bảo an toàn cho người thao tác.
Chuẩn bị đầy đủ các vật dụng cần thiết bao gồm:
-
Một chai dung dịch súc rửa động cơ (theo khuyến nghị của nhà sản xuất xe hoặc chọn loại uy tín trên thị trường)
-
Cờ-lê tháo lọc nhớt
-
Dụng cụ xả dầu
-
Lọc nhớt mới (nếu cần thay)
-
Dầu nhớt mới theo đúng loại và dung tích phù hợp với động cơ
Bước 2: Đổ dung dịch súc rửa vào dầu cũ
Mở nắp nạp dầu động cơ và đổ toàn bộ dung dịch súc rửa vào phần dầu nhớt cũ đang còn trong máy. Thông thường, một chai dung dịch tiêu chuẩn (300–500 ml) sẽ dùng cho một lần súc động cơ có dung tích từ 4–6 lít dầu.
Sau khi đổ dung dịch vào, đậy nắp lại và chuẩn bị khởi động xe.
Bước 3: Cho xe nổ máy không tải
Khởi động động cơ và để máy nổ ở chế độ không tải trong khoảng 5–10 phút. Trong thời gian này, dung dịch sẽ hòa tan cùng dầu cũ và bắt đầu làm nhiệm vụ tẩy rửa, đánh bật các mảng bám, cặn dầu, muội than và bùn lắng trong các khoang bên trong động cơ.
Lưu ý quan trọng:
Tuyệt đối không lái xe, không di chuyển hoặc tăng ga trong thời gian máy đang chứa dung dịch súc rửa. Lúc này, độ nhớt của dầu đã bị pha loãng, không còn đủ khả năng bôi trơn nếu động cơ hoạt động ở tải cao. Di chuyển xe trong thời điểm này có thể làm tăng ma sát và gây hại cho các chi tiết như cam, trục khuỷu hoặc xéc-măng.
Bước 4: Tắt máy và xả bỏ toàn bộ dầu cũ
Sau khi máy đã nổ không tải đủ thời gian, tắt động cơ và tiến hành xả bỏ toàn bộ dầu cũ cùng dung dịch súc rửa ra ngoài thông qua van xả dầu ở đáy động cơ. Hãy đảm bảo dầu được xả hết sạch sẽ, có thể để nghiêng nhẹ xe hoặc để vài phút cho chảy cạn.
Nếu cần thiết, nên súc nhẹ bằng một ít dầu mới để “tráng” máy – giúp loại bỏ sạch cặn dung dịch còn sót lại trong máy (tùy theo khuyến cáo của nhà sản xuất hoặc kỹ thuật viên).
Bước 5: Thay lọc nhớt (nếu cần)
Trong quá trình súc rửa, các cặn bẩn cũng có thể bị giữ lại trong lọc nhớt. Do đó, nếu xe đã vận hành trên 10.000 km hoặc lọc nhớt đã sử dụng lâu, bạn nên thay luôn lọc nhớt mới để đảm bảo hiệu quả lọc dầu tốt nhất sau khi súc rửa.
Bước 6: Châm dầu nhớt mới
Sau khi hoàn tất việc xả dầu cũ và thay lọc, tiến hành đổ dầu nhớt mới vào theo dung tích quy định của nhà sản xuất xe. Đảm bảo sử dụng đúng loại dầu (dầu tổng hợp, bán tổng hợp hoặc dầu gốc khoáng) tùy vào yêu cầu của động cơ.
Sau khi châm dầu xong, khởi động lại máy để kiểm tra đồng hồ áp suất dầu, kiểm tra mức dầu bằng que thăm, và quan sát có hiện tượng rò rỉ nào không. Khi mọi thứ đã ổn định, động cơ đã sẵn sàng hoạt động bình thường trở lại.
Súc rửa động cơ ô tô cần lưu ý những gì?
Mặc dù súc rửa động cơ ô tô định kỳ mang lại rất nhiều lợi ích cho quá trình vận hành, nhưng không phải lúc nào cũng nên thực hiện, và càng không thể thực hiện một cách tùy tiện. Việc làm sạch động cơ bằng dung dịch chuyên dụng cần được cân nhắc kỹ lưỡng về thời điểm, điều kiện xe, và đặc biệt là chất lượng sản phẩm sử dụng. Dưới đây là những lưu ý quan trọng mà bất kỳ chủ xe nào cũng nên nắm rõ trước khi quyết định súc rửa động cơ.
Thời gian súc rửa động cơ
Không phải cứ mỗi lần thay nhớt là cần phải súc rửa động cơ. Thực tế, quá trình này chỉ nên thực hiện định kỳ sau một quãng đường nhất định, thường là khi xe đã chạy từ 20.000 đến 50.000 km trở lên, tùy vào điều kiện vận hành và loại dầu nhớt sử dụng. Với những xe thường xuyên hoạt động trong điều kiện khắc nghiệt như đô thị đông đúc, kẹt xe, hoặc chạy dịch vụ liên tục, thời gian súc rửa có thể rút ngắn hơn so với xe cá nhân sử dụng nhẹ nhàng.
Ngoài mốc số km, chủ xe cũng nên cân nhắc súc rửa động cơ trong các trường hợp đặc biệt sau:
Xe đã qua sử dụng, không rõ lịch sử bảo dưỡng: Khi mua lại xe cũ, nhất là những xe đã vận hành trên 100.000 km mà không có sổ bảo dưỡng hoặc không rõ chủ cũ có thay dầu thường xuyên không, việc đầu tiên nên làm là thay dầu và kết hợp súc rửa động cơ. Điều này giúp loại bỏ bùn bẩn, cặn dầu lâu năm tích tụ trong khoang máy, đồng thời tái tạo môi trường sạch cho dầu mới hoạt động hiệu quả.
Xe bị ngập nước hoặc nghi rò nước vào động cơ: Nếu xe đi vào vùng nước ngập sâu, hoặc có hiện tượng nước lọt vào động cơ, dầu nhớt sẽ bị nhiễm nước và nhũ hóa – thể hiện qua màu trắng đục (nếu dầu mới) hoặc màu cà phê sữa (nếu dầu cũ). Đây là tình huống cực kỳ nguy hiểm vì nhớt đã bị mất khả năng bôi trơn, dễ gây hư hại trục cam, piston, xéc-măng… Khi phát hiện dấu hiệu này, cần lập tức thay dầu và lọc nhớt, đồng thời nên dùng dung dịch súc rửa để đảm bảo loại bỏ hoàn toàn phần nước và cặn lắng còn sót lại trong động cơ.
Xe lâu ngày không sử dụng: Những chiếc xe để lâu không chạy – thường được gọi là “trùm mền” – có nguy cơ cao bị lắng đọng muội than, dầu cũ bị oxy hóa hoặc biến chất thành dạng bùn dẻo bám vào chi tiết máy. Trước khi đưa xe trở lại sử dụng, việc súc rửa bằng dung dịch chuyên dụng sẽ giúp phục hồi lại khoang máy sạch sẽ, tránh việc dầu mới bị nhiễm bẩn ngay từ đầu. Tuy nhiên, lưu ý rằng việc này chỉ nên áp dụng nếu trước đó xe sử dụng loại dầu nhớt không chứa phụ gia. Với các dòng xe dùng dầu nhớt có chất phụ gia hiện đại, chỉ cần thay dầu mới là đủ để tái khởi động an toàn.
Sử dụng dung dịch súc rửa an toàn
Không phải tất cả các dung dịch tẩy rửa đều giống nhau. Khi tác động trực tiếp lên khoang động cơ – nơi chứa hàng loạt chi tiết kim loại có độ chính xác cao và cao su chịu nhiệt – việc lựa chọn sản phẩm an toàn, chất lượng cao là điều bắt buộc. Hãy ưu tiên sử dụng các dung dịch súc rửa được sản xuất bởi những thương hiệu uy tín như Liqui Moly, Xado, Wurth, Bardahl… vì các sản phẩm này đã được kiểm nghiệm và được sử dụng rộng rãi tại các xưởng dịch vụ lớn.
Tuyệt đối không nên tự ý dùng dầu hỏa, dầu diesel hoặc các dung môi công nghiệp để súc rửa động cơ. Những chất này tuy có khả năng làm sạch nhưng lại không được kiểm soát về độ bay hơi, tính ăn mòn hoặc ảnh hưởng đến các gioăng, phớt, chi tiết cao su bên trong động cơ. Sử dụng sai sản phẩm không chỉ không làm sạch hiệu quả mà còn có thể khiến động cơ bị hỏng nặng, gây ra hậu quả tốn kém hơn rất nhiều lần so với việc súc rửa đúng cách.
Ngoài ra, trong quá trình sử dụng dung dịch súc rửa, cần tuân thủ đúng hướng dẫn sử dụng đi kèm sản phẩm. Thường thì dung dịch sẽ được đổ vào động cơ khi máy còn nóng, để máy nổ không tải trong khoảng 5-10 phút, rồi tiến hành xả bỏ toàn bộ dầu cũ kèm cặn bẩn ra ngoài. Sau đó mới thay dầu và lọc nhớt mới. Không nên để dung dịch lưu lại trong máy quá lâu, và đặc biệt không được sử dụng xe trong thời gian động cơ đang chứa dung dịch súc rửa, vì dầu lúc này đã bị pha loãng, không còn khả năng bảo vệ các chi tiết cơ khí.
Địa chỉ mua dung dịch súc rửa động cơ uy tín
Để đảm bảo chất lượng và an toàn cho động cơ, người dùng nên lựa chọn dung dịch súc rửa từ các thương hiệu uy tín như Liqui Moly, Xado, Wurth hoặc Bardahl. Những thương hiệu này đã được kiểm nghiệm và sử dụng rộng rãi tại các garage chuyên nghiệp. Bên cạnh đó, người tiêu dùng cũng nên mua hàng tại các đơn vị phân phối chính hãng, tránh mua hàng không rõ nguồn gốc hoặc sản phẩm trôi nổi trên thị trường.
Tại Việt Nam có rất nhiều đơn vị cung cấp các loại dung dịch súc rửa, phụ gia và phụ tùng ô tô, xe tải chất lượng cao. Các bác tài xế cần chọn lựa sản phẩm phù hợp với từng loại xe và tình trạng động cơ cụ thể.
Việc sử dụng dung dịch súc rửa động cơ định kỳ là một thao tác nhỏ nhưng mang lại hiệu quả to lớn cho sức khỏe của chiếc xe. Không chỉ giúp làm sạch bên trong động cơ, cải thiện hiệu suất vận hành mà còn kéo dài tuổi thọ máy và tiết kiệm chi phí sửa chữa về lâu dài. Đối với bất kỳ ai đang sở hữu ô tô, đặc biệt là những xe sử dụng lâu năm, việc quan tâm đến súc rửa động cơ là một bước đi thông minh và thiết thực để bảo vệ “trái tim” của phương tiện luôn khỏe mạnh và bền bỉ theo thời gian.