English
中文 (中国)Từ ngày 15/11/2024, Thông tư 73/2024/TT-BCA do Bộ trưởng Bộ Công an ban hành đã chính thức có hiệu lực, thay thế Thông tư 65/2020/TT-BCA trước đó. Thông tư này quy định cụ thể về công tác tuần tra, kiểm soát và xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực giao thông đường bộ, trong đó đặc biệt quan trọng là quy trình dừng phương tiện để kiểm tra được quy định tại Điều 12. Việc hiểu rõ quy trình này giúp người dân nắm rõ quyền và nghĩa vụ của mình khi làm việc với Cảnh sát giao thông (CSGT), tránh bị xử lý sai quy định hoặc vi phạm pháp luật.
Các trường hợp CSGT được dừng phương tiện
Theo Điều 11 của Thông tư 73/2024/TT-BCA, CSGT được phép dừng phương tiện trong 5 trường hợp: khi phát hiện hành vi vi phạm hành chính; thực hiện kế hoạch tổng kiểm soát hoặc tuần tra, kiểm soát theo chuyên đề đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt; có tin báo, tố giác về vi phạm; có lệnh truy bắt tội phạm; hoặc để kiểm tra giấy tờ, điều kiện hoạt động của phương tiện theo quy định. Những nội dung này nhằm đảm bảo rằng việc dừng xe không tùy tiện mà phải có căn cứ rõ ràng, hợp pháp.
Quy trình dừng xe kiểm tra được thực hiện như thế nào?
Điều 12 của Thông tư 73 quy định rõ trình tự, thủ tục khi CSGT dừng xe để kiểm tra. Theo đó, CSGT phải ra hiệu lệnh dừng phương tiện đúng quy định bằng tay, còi, gậy chỉ huy hoặc tín hiệu đèn. Vị trí dừng xe phải đảm bảo an toàn cho người và phương tiện tham gia giao thông. Khi phương tiện đã dừng, CSGT phải thông báo lý do dừng xe cho người điều khiển biết và yêu cầu xuất trình các loại giấy tờ theo quy định như giấy phép lái xe, đăng ký xe, giấy kiểm định và bảo hiểm bắt buộc.
Sau khi kiểm tra giấy tờ, nếu phát hiện vi phạm, CSGT tiến hành lập biên bản theo đúng trình tự pháp luật. Trong trường hợp không có lỗi vi phạm, CSGT phải trả lại giấy tờ và cho phương tiện tiếp tục lưu thông ngay mà không được gây phiền hà hay kéo dài thời gian kiểm tra không cần thiết. CSGT cũng có thể sử dụng thiết bị kỹ thuật nghiệp vụ như camera, máy đo tốc độ, máy đo nồng độ cồn để ghi nhận hành vi vi phạm.
Tại Điều 12 của Thông tư có nêu rõ quy trình dừng phương tiện để kiểm soát của CSGT:
Cụ thể:
(1) Cán bộ CSGT thực hiện nhiệm vụ tuần tra, kiểm soát theo kế hoạch được dừng phương tiện tham gia giao thông đường bộ để kiểm soát theo quy định tại Điều 65, Điều 66 Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ 2024.
(2) Việc dừng, kiểm soát phương tiện giao thông phải bảo đảm các yêu cầu sau:
– An toàn, đúng quy định của pháp luật, không gây cản trở đến hoạt động giao thông;
– Khi đã dừng phương tiện giao thông phải thực hiện việc kiểm soát, xử lý vi phạm (nếu có) theo quy định.
(3) Khi kiểm soát tại một điểm trên đường giao thông, tại Trạm CSGT phải bảo đảm yêu cầu quy định tại khoản 2 Điều 6 Thông tư 73/2024, khoản 2 Điều 12 Thông tư 73/2024 và yêu cầu sau:
– Đặt rào chắn bằng các cọc tiêu hình chóp nón hoặc dây căng dọc theo chiều đường ở phần đường, làn đường sát lề đường hoặc vỉa hè để hình thành khu vực thực thi công vụ theo quy định của Bộ Công an về thực hiện dân chủ trong công tác bảo đảm trật tự, an toàn giao thông. Căn cứ vào tình hình thực tế, 12 đặc điểm tuyến đường giao thông để triển khai chiều dài đoạn rào chắn cho phù hợp, bảo đảm an toàn;
– Khu vực thực thi công vụ phải tuân thủ các quy định của pháp luật về trật tự, an toàn giao thông đường bộ và quy định của pháp luật khác có liên quan; đủ diện tích để bố trí, lắp đặt các phương tiện, thiết bị kỹ thuật nghiệp vụ, thực hiện các nội dung kiểm soát, tiếp công dân giải quyết, xử lý vụ việc; căn cứ tình hình thực tế tại khu vực thực thi công vụ, chuyên đề kiểm soát, có thể bố trí cán bộ CSGT hướng dẫn, điều hòa giao thông, bảo đảm an toàn giao thông.
(4) Khi kiểm soát phương tiện giao thông trên đường cao tốc, phải bảo đảm yêu cầu quy định tại khoản 2 Điều 6 Thông tư 73/2024, khoản 2, khoản 3 Điều 12 Thông tư 73/2024 và yêu cầu sau:
– Các vị trí được tổ chức kiểm soát tại một điểm, bao gồm: Khu vực Trạm thu phí; khu vực bắt đầu đường cao tốc; khu vực kết thúc đường cao tốc, hết đường cao tốc; trên đường dẫn ra, vào đường cao tốc;
– Khi tuần tra, kiểm soát cơ động chỉ được dừng phương tiện giao thông vào làn dừng phương tiện khẩn cấp để kiểm soát, xử lý vi phạm trong các trường hợp: Phát hiện vi phạm pháp luật về trật tự, an toàn giao thông nghiêm trọng, nguy cơ gây mất an toàn giao thông tức thời; phối hợp đấu tranh phòng, chống tội phạm; phòng, chống thiên tai; phòng cháy, chữa cháy; cứu nạn và cứu hộ; phòng chống dịch bệnh; tin báo, tố giác, phản ánh về hành vi vi phạm pháp luật của người và phương tiện giao thông đang lưu thông trên đường cao tốc; phát hiện phương tiện giao thông dừng, đỗ không đúng quy định trên đường cao tốc. Sau khi giải quyết xong vụ việc phải thu dọn cọc tiêu, dây căng, biển báo hiệu và di chuyển ngay;
– Đặt biển báo số 245a “Đi chậm” hoặc biển báo số 245b (đối với tuyến đường đối ngoại) về phía trước Tổ CSGT theo hướng phương tiện giao thông cần kiểm soát đi tới theo quy định của pháp luật báo hiệu đường bộ.
Trách nhiệm và thái độ làm việc của CSGT khi dừng xe
Một điểm đáng chú ý trong Thông tư 73 là yêu cầu cán bộ CSGT phải tuân thủ nghiêm điều lệnh công an nhân dân, có thái độ lịch sự, đúng mực và đúng pháp luật trong khi làm nhiệm vụ. Cán bộ làm việc không đúng quy trình, có hành vi sách nhiễu, gợi ý hối lộ, hoặc gây khó khăn cho người dân sẽ bị xử lý kỷ luật nghiêm khắc. Điều này cho thấy tinh thần minh bạch, trách nhiệm và hiện đại hóa trong công tác quản lý trật tự an toàn giao thông.
Người dân cần làm gì khi bị dừng xe?
Khi bị dừng xe, người dân nên bình tĩnh, chấp hành hiệu lệnh của CSGT và dừng xe đúng nơi chỉ định. Việc chuẩn bị đầy đủ giấy tờ, giữ thái độ hợp tác và lịch sự khi làm việc với lực lượng chức năng là điều cần thiết. Trong trường hợp cho rằng mình bị xử lý không đúng, người dân có quyền khiếu nại hoặc tố cáo theo quy định của pháp luật. Ngoài ra, nên ghi nhận diễn biến làm việc nếu cần thiết, như sử dụng camera hành trình hay ghi âm (miễn là không gây cản trở quá trình làm việc).
Ý nghĩa của việc quy định rõ quy trình dừng xe
Việc cụ thể hóa quy trình dừng xe trong Thông tư 73/2024/TT-BCA góp phần tăng cường tính minh bạch, công khai trong hoạt động của lực lượng CSGT. Đồng thời, đây cũng là cơ sở pháp lý để bảo vệ quyền lợi chính đáng của người tham gia giao thông, giúp hạn chế tình trạng lạm quyền, tiêu cực, đồng thời nâng cao hiệu quả kiểm tra, xử lý vi phạm một cách chuyên nghiệp và chuẩn mực hơn.
Quy trình dừng xe kiểm tra của CSGT không chỉ là quy định về mặt kỹ thuật hành chính mà còn là biểu hiện của nguyên tắc pháp quyền trong quản lý giao thông. Người dân và lực lượng chức năng đều cần nắm rõ và thực hiện nghiêm túc để đảm bảo an toàn, công bằng và hiệu quả trong thực thi pháp luật. Thông tư 73/2024/TT-BCA là một bước tiến mới trong việc chuẩn hóa quy trình làm việc của CSGT, đồng thời góp phần xây dựng hình ảnh lực lượng công an nhân dân chuyên nghiệp, vì nhân dân phục vụ.
