Một số trường hợp hệ thống truyền lực bị hỏng và đặc điểm của các trường hợp hỏng

Hệ thống truyền lực của xe tải đóng vai trò then chốt trong việc truyền tải công suất từ động cơ đến các bánh xe, giúp xe vận hành trơn tru và hiệu quả. Tuy nhiên, trong quá trình sử dụng, hệ thống truyền lực có thể gặp phải các vấn đề sự cố, hỏng hóc. Hãy cùng An Thái tìm hiểu một số trường hợp lỗi hệ thống truyền lực phổ biến thường gặp trong bài viết dưới đây.

Cấu tạo của hệ thống truyền lực

Hệ thống truyền lực trên ô tô có 04 bộ phận chính đó là:

Bộ ly hợp: Bộ phận này có chức năng kết nối và ngắt kết nối động cơ với hộp số, giúp chuyển giao mô-men xoắn từ động cơ đến hộp số một cách mượt mà. Khi tài xế nhấn bàn đạp ly hợp, bộ ly hợp sẽ ngắt kết nối, cho phép chuyển số mà không làm hư hại đến hộp số.

Hộp số: Đây là bộ phận quan trọng giúp điều chỉnh tỷ số truyền từ động cơ đến bánh xe, cho phép xe có thể hoạt động ở nhiều tốc độ khác nhau. Hộp số có thể là hộp số tay hoặc hộp số tự động, tùy thuộc vào thiết kế và yêu cầu của xe.

Trục các đăng: Phụ tùng ô tô này này có nhiệm vụ truyền động từ hộp số đến cầu chủ động, giúp đưa mô-men xoắn đến bánh xe. Trục các đăng thường được sử dụng trong các loại xe dẫn động cầu sau hoặc xe bốn bánh.

Bộ vi sai – Cầu chủ động: Bộ vi sai cho phép bánh xe quay với tốc độ khác nhau khi xe vào cua, đảm bảo sự ổn định và an toàn. Cầu chủ động là phần kết nối giữa bộ vi sai và bánh xe, giúp truyền lực từ động cơ đến mặt đất.

Trường hợp cụm ly hợp xe tải bị hỏng và cách xử lý

Các trường hợp cụm ly hợp bị hỏng

Cụm ly hợp (côn) là một trong những bộ phận quan trọng của hệ thống truyền động trong xe tải. Nhiệm vụ chính của nó là kết nối và ngắt kết nối động cơ với hộp số, từ đó truyền động lực từ động cơ tới bánh xe. Tuy nhiên, trong quá trình sử dụng, cụm ly hợp có thể gặp phải một số vấn đề gây hỏng hóc.

Đặc điểm: Ly hợp bị hỏng có thể làm cho xe tải không thể truyền lực từ động cơ đến bánh xe. Dấu hiệu nhận biết bao gồm tiếng kêu lạ khi nhấn hoặc nhả pedal côn, cảm giác rung lắc khi chuyển số, hoặc mất khả năng tăng tốc.

Nguyên nhân: Nguyên nhân chính của hỏng ly hợp bao gồm mòn đĩa ly hợp, lò xo ly hợp yếu, hoặc các bộ phận trong cụm ly hợp bị hư hỏng. Bên cạnh đó, việc sử dụng ly hợp không đúng cách, như đạp côn không đủ hoặc giữ côn quá lâu, cũng gây ra hỏng hóc.

Dưới đây là một số trường hợp phổ biến của hỏng hóc cụm ly hợp và đặc điểm của chúng.

Đĩa bị động bị mòn bề mặt ma sát:

Nguyên nhân: do đặc điểm làm việc của ly hợp đó là truyền năng lượng bằng ma sát, do đó khi đóng mở ly hợp luôn xảy ra sự trượt giữa các bề mặt làm việc của ly hợp. Bề mặt tấm ma sát với bánh đà, bề mặt tấm ma sát với đĩa ép. Đồng thời với sự trượt của các bề mặt làm việc của ly  hợp là sự tăng nhiệt độ của ly hợp.

Đặc điểm:

+ Đinh tán có thể va chạm với bề mặt làm việc của bánh đà, đĩa ép gây ra mòn bề mặt làm việc của bánh đà, đĩa ép.

+ Tăng sự trượt trong ly hợp.

Đĩa bị động bị cong vênh:

Nguyên nhân:

+ Có thể do bị nóng bởi nhiệt độ sinh ra khi đóng ngắt ly hợp.

+ Do va chạm mạnh theo phương dọc trục (do đóng mở ly hợp đột ngột)

Đĩa bị động bị dính dầu:

Nguyên nhân:

+ Do các ổ bi bị chảy dầu.

+ Hỏng các phớt chắn dầu đầu trục sơ cấp hộp số.

Đặc điểm:

+ Gây giảm hệ số ma sát làm giảm mômen truyền của ly hợp.

+ Nếu dính dầu nhiều có thể dẫn đến trượt ly hợp khi làm việc.

Lò xo ép bị yếu hoặc gãy:

Nguyên nhân :

+ Do nhiệt độ của ly hợp khi làm việc truyền từ đĩa ép sang nung nóng lò xo, đồng thời do tính chất biến dạng trễ của lò xo. Sau 1 thời gian lò xo sẽ giảm  độ cứng.

+ Số lần làm việc của ly hợp lớn, khi đóng ngắt với lực quá mạnh, có thể làm gãy lò xo ép.

Trượt ly hợp

Đặc điểm: Trượt ly hợp xảy ra khi đĩa ly hợp không thể bám chặt vào bánh đà hoặc đĩa ép, dẫn đến việc mất lực truyền từ động cơ đến bánh xe. Hiện tượng này có thể nhận biết qua việc xe không thể tăng tốc nhanh chóng dù động cơ đang hoạt động ở vòng tua cao.

Nguyên nhân: Trượt ly hợp thường xảy ra do mòn đĩa ly hợp, áp suất dầu trong hệ thống thấp, hoặc do dầu mỡ làm giảm ma sát giữa các bề mặt tiếp xúc.

Ly hợp cứng

Đặc điểm: Ly hợp cứng xảy ra khi đĩa ly hợp không tách rời hoàn toàn khỏi bánh đà khi nhấn pedal côn. Điều này dẫn đến việc khó chuyển số hoặc cảm giác rung lắc khi chuyển số.

Nguyên nhân: Nguyên nhân chính của hiện tượng này là do lò xo đĩa ép bị yếu hoặc hư hỏng, hoặc do các đĩa ly hợp bị kẹt. Ngoài ra, có thể do sự cố trong hệ thống điều khiển ly hợp như dây cáp bị căng hoặc hỏng.

Ly hợp bị kêu

Đặc điểm: Ly hợp bị kêu thường phát ra tiếng ồn khi đạp hoặc nhả pedal côn. Tiếng ồn có thể là âm thanh rít, rên rỉ, hoặc va đập.

Nguyên nhân: Tiếng ồn này thường do vòng bi đẩy ly hợp bị mòn hoặc hỏng. Ngoài ra, có thể do lò xo đĩa ép bị gãy hoặc mất đàn hồi.

Ly hợp bị rung

Đặc điểm: Khi ly hợp bị rung, người lái sẽ cảm nhận được sự rung lắc từ bàn đạp côn hoặc từ toàn bộ xe khi nhả pedal côn. Hiện tượng này gây khó chịu và có thể làm hư hỏng các bộ phận khác.

Nguyên nhân: Nguyên nhân thường gặp là do bề mặt đĩa ly hợp không đều hoặc bị nứt, bánh đà bị biến dạng, hoặc lò xo giảm chấn bị hư hỏng.

Ly hợp không hoạt động

Đặc điểm: Ly hợp không hoạt động khi pedal côn không có tác dụng, tức là không thể ngắt hoặc kết nối động cơ với hộp số.

Nguyên nhân: Lý do có thể là do đứt dây cáp côn, hệ thống thủy lực mất áp suất, hoặc các bộ phận bên trong cụm ly hợp bị gãy hoặc mòn quá mức.

Kiểm tra và xử lý khi cụm ly hợp xe tải bị hỏng

Kiểm tra độ mòn của tấm ma sát:

Độ sâu của đinh tán theo tiêu chuẩn đạt 1,5 (mm), nếu nhỏ hơn giới hạn 0,1 mm  thì phải thay thế cụm đĩa hoặc các tấm ma sát.

– Kiểm tra độ đồng phẳng của đĩa ma sát (sự mòn lệch ) bằng đồng hồ so. Theo tiêu chuẩn độ mòn lệch từ  0 – 1,0 (mm), nếu quá giới hạn 1,0 mm thì phải thay thế.

– Kiểm tra mặt ma sát các đĩa ép: (Kiểm tra bằng mắt)

Nếu mặt ma sát các đĩa ép bị xước hoặc nhám thì mài lại mặt ma sát hoặc thay cụm nắp của ly hợp .

Kiểm tra sự mòn lệch của bánh đà:

Giới hạn cho phép sự mòn lệch của bánh đà là 0,15 (mm). Khi mòn lệch quá giới hạn thì mài lại mặt ma sát hoặc thay mới.

* Cơ cấu điều khiển ly hợp:

– Kiểm tra hành trình tự do của cần đẩy:

Tiêu chuẩn của hành trình tự do của cần đẩy:

Khe hở giữa cần đẩy và piston: 0,5 (mm).

Hành trình tự do của cần đẩy tại đầu bàn đạp: 2-4 (mm).

Khi thấy vượt quá tiêu chuẩn thi cần phải điều chỉnh lại hành trình tự do của cần đẩy cho phù hợp.

– Kiểm tra hành trình tự do của bàn đạp ly hợp:

Đạp bàn đạp ly hợp cho đến khi thấy lực cản của ly hợp rồi hành trình của bàn đạp ly hợp

* Tháo lắp cụm xi lanh chính: Khi tháo chú ý không để làm rách cao su chắn dầu và làm xước nòng trong  xi lanh chính. Chú ý khi tháo xi lanh chính phải xả dầu ly hợp ra khỏi đường ống thuỷ lực.

– Kiểm tra vòng bít của piston : (Kiểm tra bằng mắt)

Khi kiểm tra mà thấy vòng bít và chụp bị mòn hoặc hỏng thì phải thay  thế vòng bít và chụp.

– Kiểm tra xi lanh : ( Kiểm tra bằng mắt) nếu thấy xi lanh bị mòn hoặc xước thì phải sửa chữa hoặc thay mới.

Trường hợp hộp số xe tải bị hỏng

Đặc điểm: Hộp số là thành phần quan trọng trong hệ thống truyền lực, và hỏng hóc của nó có thể làm giảm hiệu suất truyền lực hoặc gây khó khăn trong việc chuyển số. Dấu hiệu hỏng hộp số bao gồm tiếng kêu lạ khi chuyển số, cảm giác khó chuyển số, hoặc mất số.

Nguyên nhân: Hộp số bị hỏng có thể do nhiều nguyên nhân như mòn bánh răng, thiếu dầu hộp số, hoặc sử dụng sai loại dầu. Ngoài ra, việc sử dụng không đúng cách, như chuyển số quá nhanh hoặc chậm, cũng có thể gây hỏng hóc hộp số.

Các trường hợp hộp số bị hỏng

• Bánh răng bị mòn hoặc biến dạng: Sự mài mòn hoặc biến dạng của bánh răng có thể dẫn đến tiếng kêu lạ và làm giảm hiệu suất truyền động.
• Then, then hoa bị lỏng: Khi then hoặc then hoa không còn chặt chẽ, sẽ gây ra hiện tượng trượt hoặc mất kết nối giữa các bộ phận, ảnh hưởng đến khả năng chuyển số.
• Răng của bánh răng bị gãy: Bánh răng bị gãy sẽ làm cho hộp số không thể hoạt động bình thường, dẫn đến tình trạng xe không thể di chuyển hoặc gặp khó khăn khi chuyển số.
• Các ổ bi, bạc bị mòn: Sự mài mòn của ổ bi hoặc bạc có thể gây ra tiếng kêu bất thường và làm giảm độ ổn định của hộp số.
• Các bộ phận gài bị mòn: Nếu các bộ phận gài bị mòn, sẽ dẫn đến việc không thể giữ chắc chắn các bánh răng trong hộp số, gây khó khăn trong việc chuyển số hoặc làm cho xe bị trượt số.

Kiểm tra và sửa chữa:

Kiểm tra cần gài số: ( Kiểm tra bằng mắt): Kiểm tra đầu cần sang số, cần gài số bên trong nếu các bộ phận này bị mòn hoặc bị hỏng thì cần phải sửa chữa hoặc thay mới nếu cần thiết.

Kiểm tra trục sang số, chốt khoá liên động, trục khoá liên động và các lò xo ép nếu thấy bị mòn hoặc hỏng thì cần phải sửa chữa hoặc thay mới nếu cần thiết. ( Kiểm tra bằng mắt ).

Kiểm tra khe hở giữa vòng đồng bộ và côn đồng bộ:

• Tiêu chuẩn: 1,7 – 2,3 (mm).
• Giới hạn: 0,2 (mm).

Khi kiểm tra khe hở giữa vòng đồng bộ và côn đồng bộ mà thấy vượt quá giá trị giới hạn thì cần phải thay thế vòng đồng bộ hoặc bánh răng đồng bộ.

Kiểm tra trục hộp số: (Kiểm tra bằng mắt): Kiểm tra trục chủ động, trục phụ động, trục trung gian của hộp số mà thấy trục bị mòn sứt hoặc bị nứt thì  cần phải sửa chữa hoặc thay mới.

Kiểm tra then của trục trung gian: (Kiểm tra bằng mắt): Khi kiểm tra các then của trục trung gian mà thấy bị mòn, lỏng hoặc bị hư hỏng thì cần phải bảo dưỡng sửa chữa hoặc thay mới trục trung gian nếu cần.

Trường hợp hỏng trục các đăng

Đặc điểm: Trục các đăng là bộ phận truyền lực từ hộp số đến trục bánh xe. Khi trục các đăng bị hỏng, xe tải có thể gặp phải hiện tượng rung lắc mạnh khi di chuyển hoặc không thể di chuyển được.

Nguyên nhân: Trục các đăng bị hỏng thường do mòn hoặc gãy các khớp nối, thiếu dầu bôi trơn, hoặc do va đập mạnh khi xe di chuyển trên đường xấu.

Hỏng bánh răng vi sai

Đặc điểm: Bánh răng vi sai giúp các bánh xe di chuyển ở tốc độ khác nhau khi xe vào cua. Khi bánh răng vi sai bị hỏng, xe tải có thể phát ra tiếng kêu lạ từ phía dưới gầm xe, đặc biệt là khi quay đầu hoặc vào cua.

Nguyên nhân: Nguyên nhân chính là do mòn bánh răng, thiếu dầu vi sai, hoặc do va đập mạnh. Việc không bảo dưỡng định kỳ cũng góp phần gây ra hỏng hóc bánh răng vi sai.

Hỏng trục bán

Đặc điểm: Trục bán là bộ phận truyền lực từ vi sai đến bánh xe. Khi trục bán bị hỏng, xe tải có thể không di chuyển được hoặc gặp phải hiện tượng rung lắc mạnh khi di chuyển.

Nguyên nhân: Trục bán bị hỏng thường do mòn các khớp nối, gãy trục do va đập mạnh, hoặc do thiếu dầu bôi trơn.

Hệ thống truyền lực của xe tải đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo hiệu suất và an toàn khi vận hành. Việc nhận biết sớm các dấu hiệu hỏng hóc và bảo dưỡng định kỳ sẽ giúp kéo dài tuổi thọ của hệ thống truyền lực và đảm bảo xe luôn hoạt động ổn định. Khi phát hiện bất kỳ dấu hiệu hỏng hóc nào, nên đưa xe đến các trung tâm sửa chữa uy tín để được kiểm tra và khắc phục kịp thời. Nếu bạn còn bất kỳ câu hỏi nào thắc mắc hãy liên hệ ngay với An Thái để được giải đáp.

———————————————————————————————

Hãy liên hệ ngay với An Thái ngay hôm nay để nhận được giải pháp tối ưu về phụ tùng ô tô, phụ tùng xe tải. Với sứ mệnh “Vì Chiếc xe luôn lăn bánh – Vì Doanh nghiệp phát triển”, An Thái – Cam kết chất lượng, nâng tầm trải nghiệm.

CÔNG TY TNHH CƠ KHÍ Ô TÔ AN THÁI

Chuyên cung cấp phụ tùng ô tô tải hàng đầu tại Việt Nam
Hotline: 0827 821 821
Địa chỉ: 288 Trần Thái Tông, TP. Thái Bình, Tỉnh Thái Bình
Email: contact@anthaiautoparts.com