Hướng dẫn kiểm tra phụ tùng và lốp xe trước khi đi đường dài, lên cao tốc

Khi chuẩn bị cho hành trình dài hoặc di chuyển trên cao tốc, việc kiểm tra tổng thể xe là bắt buộc để đảm bảo an toàn, tránh nguy cơ gặp sự cố giữa đường, đặc biệt là những lái xe tải hạng nặng, sơ mi rơ mooc… Những chi tiết nhỏ bị bỏ sót có thể gây ra hậu quả nghiêm trọng, nhất là khi xe chạy ở vận tốc lớn hoặc ở khu vực không có trạm sửa chữa gần.

Kiểm tra lốp xe: yếu tố quan trọng nhất

Lốp xe là bộ phận tiếp xúc trực tiếp với mặt đường, đóng vai trò quyết định trong việc bám đường, phanh và đánh lái.

Trước mỗi chuyến đi dài, bạn cần kiểm tra các yếu tố sau:

Áp suất lốp: Dùng thiết bị đo áp suất để đảm bảo lốp được bơm đúng theo tiêu chuẩn của nhà sản xuất (thông số thường ghi ở mép cửa xe hoặc sách hướng dẫn). Lốp quá non dễ nóng, gây nổ khi chạy tốc độ cao; lốp quá căng dễ trượt và mòn không đều.

Độ mòn lốp: Quan sát vạch chỉ báo mòn trên bề mặt gai lốp. Nếu gai lốp mòn gần bằng hoặc dưới vạch báo, cần thay lốp ngay, vì khả năng bám đường giảm rõ rệt, đặc biệt khi đi trời mưa.

Vết nứt, phồng, vật lạ: Kiểm tra xung quanh thành lốp và mặt lốp xem có bị rạn nứt, chém rách hay có vật nhọn găm vào không. Nếu phát hiện phồng lốp, cần thay gấp – vì đây là nguyên nhân gây nổ lốp cực kỳ nguy hiểm.

Lốp dự phòng và bộ dụng cụ: Đảm bảo bạn có lốp dự phòng đầy đủ hơi, cùng bộ dụng cụ tháo lắp như kích nâng, tuýp vặn, khóa bánh… và nếu có, nên mang theo máy bơm mini hoặc bộ vá nhanh.

Kiểm tra lốp xe tải

Lốp xe tải chịu tải lớn nên yêu cầu độ bền và độ chính xác cao. Trước khi đi xa, cần kiểm tra đầy đủ các yếu tố sau:

Áp suất lốp: Lốp xe tải thường yêu cầu áp suất cao hơn nhiều so với xe con, thường trong khoảng 85 – 120 PSI tùy loại lốp và tải trọng. Bạn cần dùng đồng hồ đo áp suất chính xác và điều chỉnh đúng theo khuyến nghị của nhà sản xuất hoặc tiêu chuẩn ghi trên sườn lốp.

Gai và độ mòn lốp: Quan sát gai lốp, đặc biệt là lốp cầu trước (lái) và cầu sau (chở tải). Nếu thấy gai mòn không đều, lốp bị bào một bên hoặc xuất hiện vết nứt, cần thay ngay. Mòn quá mức sẽ làm giảm lực bám, dễ trượt bánh và gây mất lái khi phanh gấp.

Kiểm tra phồng, rạn nứt và vật thể lạ: Do trọng tải lớn, lốp xe tải rất dễ bị phồng khi có lỗi cấu trúc bên trong. Nếu phát hiện chỗ lồi bất thường hoặc vật nhọn cắm vào lốp, tuyệt đối không chủ quan. Đặc biệt cần kiểm tra lốp đôi phía sau, tránh tình trạng “nổ dây chuyền”.

Lốp dự phòng: Nhiều xe tải sử dụng tới 6–10 lốp, nhưng vẫn nên có ít nhất một lốp dự phòng đúng cỡ, đã kiểm tra áp suất. Không nên để lốp hỏng, nứt dùng làm lốp dự phòng vì có thể gây nguy hiểm khi thay trên đường.

Kiểm tra hệ thống phanh

Phanh là yếu tố sống còn khi chạy tốc độ cao. Bạn nên kiểm tra:

• Độ ăn phanh: Nhấn thử bàn đạp phanh. Nếu thấy đạp sâu, bị trượt hoặc có tiếng rít, xe bị lệch khi phanh thì cần kiểm tra ngay.

• Dầu phanh: Kiểm tra mức dầu phanh trong bình chứa dưới nắp capo. Dầu nên trong và ở mức tiêu chuẩn. Nếu thiếu, cần châm thêm đúng loại.

• Phanh tay: Đảm bảo phanh tay hoạt động tốt, giữ chắc khi dừng xe.

Kiểm tra các dung dịch và dầu nhớt

Khi chạy đường dài, xe sẽ vận hành liên tục và sinh nhiệt lớn. Hãy kiểm tra các chất lỏng sau:

• Dầu động cơ: Rút que thăm dầu để xem mực dầu còn đủ không và màu sắc có bình thường (vàng nâu). Nếu dầu sẫm đen, sệt hoặc gần cạn, cần thay hoặc bổ sung.

• Nước làm mát: Kiểm tra bình nước phụ xem có đủ dung dịch không. Nếu thiếu, châm thêm dung dịch đúng loại.

• Nước rửa kính: Đảm bảo bình chứa còn đủ nước rửa kính để tránh tình trạng bụi bẩn cản tầm nhìn khi đi xa.

• Dầu trợ lực lái (nếu có), dầu hộp số (đối với xe số tự động): Nên kiểm tra định kỳ theo lịch bảo dưỡng. Nếu chuẩn bị đi xa, có thể kiểm tra lại cho chắc chắn.

Kiểm tra đèn, còi và gạt mưa

Trước khi lên cao tốc, đảm bảo hệ thống đèn chiếu sáng, đèn báo rẽ, đèn phanh đều hoạt động bình thường. Cao tốc thường không có đèn đường, đèn pha và đèn hậu là cực kỳ quan trọng.

Kiểm tra gạt mưa có bị cứng, rách không. Gạt kém chất lượng sẽ không làm sạch kính hiệu quả khi gặp mưa, gây mờ tầm nhìn. Nếu thời tiết xấu, bạn nên mang theo lọ chống bám nước cho kính lái.

Còi xe cũng cần hoạt động tốt để ra tín hiệu khi cần thiết.

Kiểm tra ắc quy và hệ thống điện

Ắc quy yếu có thể khiến xe không khởi động được giữa đường. Trước chuyến đi dài, nên kiểm tra:

• Đèn táp-lô có báo lỗi pin không

• Cọc ắc quy có rỉ sét, lỏng lẻo không

• Khả năng đề máy nhanh hay chậm

Nếu đã dùng ắc quy hơn 2 năm, nên kiểm tra kỹ hoặc mang theo sạc dự phòng/dây câu bình để xử lý tình huống khẩn cấp.

Một số phụ tùng và thiết bị cần mang theo

Ngoài lốp dự phòng, bạn nên mang theo:

• Bộ kích nâng gầm

• Tuýp tháo bánh

• Đèn pin, bình chữa cháy mini

• Cáp kích bình (câu ắc quy)

• Dụng cụ vá lốp khẩn cấp

• Hộp sơ cứu y tế, nước uống, sạc điện thoại

Việc kiểm tra xe trước khi đi đường dài hay lên cao tốc không chỉ là thói quen tốt mà còn là trách nhiệm với bản thân và người đi cùng. Một vài phút kiểm tra kỹ lưỡng có thể giúp bạn tránh những sự cố nguy hiểm và đảm bảo chuyến đi an toàn, suôn sẻ.

Với xe tải, kiểm tra lốp và phụ tùng trước khi đi xa không chỉ là vấn đề kỹ thuật mà còn là nghĩa vụ đảm bảo an toàn giao thông cho chính tài xế và các phương tiện khác. Một lỗi nhỏ có thể dẫn tới hậu quả nghiêm trọng, đặc biệt khi chạy ở tốc độ cao hoặc chở hàng nặng. Tài xế chuyên nghiệp nên hình thành thói quen kiểm tra tổng thể xe mỗi ngày trước khi xuất phát, đặc biệt là khi di chuyển liên tỉnh hoặc vào cao tốc.